Rozmaryn to wiecznie zielony krzew znany z aromatycznych liści i pięknych niebieskich kwiatów.Jednak to nie jedyne zalety tej rośliny, która od wieków ceniona jest za swoje właściwości konserwujące i lecznicze.Zawiera wiele witamin, a przede wszystkim ma działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające.Łagodzi ból, wspomaga pracę jelit, dezynfekuje. do czego jeszcze nadaje się rozmaryn? Jak wykorzystać go w medycynie i jak wykorzystać w kuchni? Wyjaśniamy..
Rozmaryn – skarbnica witamin i minerałów
Rozmaryn pochodzi z regionów śródziemnomorskich, gdzie rośnie dziko na suchych, skalistych wzgórzach i klifach.Jego nazwa pochodzi z łaciny: oznacza „morską rosę“.Dla żeglarzy zapach tej rośliny był kiedyś oznaką, że w pobliżu znajduje się ląd. Starożytni Grecy i Rzymianie cenili rozmaryn nie tylko ze względu na jego właściwości kulinarne, ale także lecznicze i symboliczne.Używano go podczas ceremonii religijnych, a także jako naturalny konserwant żywności.
Rozmaryn (Rosmarinus officinalis) to nie tylko aromatyczna roślina, ale także bogate źródło witamin, minerałów i innych cennych składników odżywczych.Lista cennych dla zdrowia substancji, które ta roślina zawiera, jest długa:
Witamina A: rozmaryn zawiera beta-karoten, który w organizmie przekształca się w witaminę A.Witamina A jest niezbędna dla zdrowia oczu, skóry i układu odpornościowego.
Witamina C: znana ze swoich właściwości przeciwutleniających, witamina C wspiera układ odpornościowy, przyspiesza gojenie się ran i pomaga w produkcji kolagenu, który jest niezbędny dla zdrowia skóry i stawów.
Witaminy z grupy B: rozmaryn zawiera kilka witamin z grupy B, w tym tiaminę (B1), która wspiera układ nerwowy, ryboflawinę (B2), która jest niezbędna do produkcji energii i zdrowia skóry, oraz pirydoksynę (B6), która pomaga w syntezie neuroprzekaźników i powstawanie hemoglobiny.
Wapń: pierwiastek niezbędny dla zdrowia kości i zębów, a także prawidłowego funkcjonowania mięśni i układu nerwowego.
Żelazo: kluczowy składnik hemoglobiny, która przenosi tlen we krwi.Żelazo jest również ważne dla produkcji energii i funkcjonowania układu odpornościowego.
Magnez: ważny dla wielu procesów biochemicznych, w tym produkcji energii, funkcjonowania mięśni i układu nerwowego.
Potas: jest niezbędny dla równowagi elektrolitowej, prawidłowego funkcjonowania serca i mięśni.
Mangan: niezbędny dla metabolizmu, zdrowia kości i ochrony komórek przed stresem oksydacyjnym.
Kwas rozmarynowy: silny przeciwutleniacz, który chroni komórki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.Ma także właściwości przeciwzapalne i antybakteryjne.
Karnozol i kwas karnozowy : te diterpeny mają silne właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne.Mogą pomóc w ochronie przed różnymi chorobami przewlekłymi, takimi jak choroby serca i nowotwory.
Olejek eteryczny: zawiera różne związki, takie jak cyneol, kamfora, borneol i alfa-pinen, które mają właściwości antyseptyczne, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe.
Flawonoidy: związki te mają działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne, wspomagają zdrowie układu krążenia i mogą zmniejszać ryzyko niektórych chorób przewlekłych.
Niektóre z tych bioaktywnych związków występują w rozmarynie w niezwykle dużych ilościach, np. kwas rozmarynowy, który wbrew nazwie występuje także w szałwii czy miętach.Jednak szczególnie obfituje w „rosę morską“.O pozytywnym wpływie tego zioła na nasze zdrowie decyduje zawartość witamin, minerałów i kwasów.
Rozmaryn – właściwości lecznicze
Rozmaryn ma długą historię stosowania w medycynie ludowej, a jego właściwości lecznicze zostały naukowo udowodnione.Olejek rozmarynowy ma silne właściwości antyseptyczne, dlatego można go stosować do dezynfekcji ran i łagodzenia infekcji.Kwas rozmarynowy jeszcze bardziej potęguje to działanie, gdyż działa przeciwzapalnie.W rezultacie roślina pomaga leczyć stawy i zapewniać ulgę w bólu.Rozmaryn stymuluje produkcję żółci, która pomaga w trawieniu tłuszczu.Z tego powodu jest szeroko stosowany jako przyprawa do ciężkostrawnych dań mięsnych.Jest również skuteczny w łagodzeniu gazów i skurczów żołądka.
W starożytnej Grecji uczniowie nosili podczas egzaminów wianki z rozmarynu, ponieważ wierzyli, że poprawia to pamięć.Współczesne badania potwierdzają, że zapach rozmarynu może poprawić funkcje poznawcze , a także zmniejszyć stres i poprawić nastrój.Zioło to jest bogate w przeciwutleniacze, które pomagają neutralizować wolne rodniki i chronić komórki przed uszkodzeniem.Stosowany zewnętrznie rozszerza naczynka, poprawiając ich funkcję.Ponieważ rozmaryn wspomaga wydzielanie insuliny i obniża poziom glukozy, można go śmiało polecać diabetykom.
Rozmaryn w kuchni? Nie tylko do mięsa
Rozmaryn jest bardzo ceniony w kuchni ze względu na intensywny ziołowy smak, który doskonale komponuje się z wieloma potrawami.Ponieważ wspomaga procesy trawienne, od wieków jest dodawana jako przyprawa do dań mięsnych – dobrze komponuje się z jagnięciną, kurczakiem, wołowiną i wieprzowiną.Można go dodawać do marynat, pieczenia i grillowania.
Jednak wykorzystanie rozmarynu w kuchni nie musi ograniczać się wyłącznie do mięsa.Pieczone ziemniaki, marchew, dynia i inne warzywa zyskują smak, gdy zioło to zostanie dodane w postaci świeżej lub suszonej.Kiedy rozmaryn dodawany jest do dań z kapusty lub roślin strączkowych, łagodzi wzdęcia.Przyprawy można dodawać do ciasta chlebowego, focacci i innych wypieków.Doskonale nadaje się do aromatyzowania oliwy z oliwek i octu, które można następnie wykorzystać jako sos do sałatek.
Marynata Rozmarynowa `8211; przepis i zastosowanie
Napar z tego zioła jest niezwykle łatwy w przygotowaniu, a jego regularne spożywanie wspomoże nasze zdrowie w wielu obszarach. Przepis na napar jest krótki: dwie łyżeczki suszonego rozmarynu lub trzy świeże gałązki zalać szklanką wrzącej wody.Całość przykryć i po 10 minutach odcedzić, aby pozbyć się listków.Do napoju można dodać odrobinę startego świeżego imbiru, który świetnie komponuje się z „morską rosą“, a przy tym ma wiele właściwości zdrowotnych. Możesz pić napar z rozmarynu 2 – 3 razy dziennie.
Szczególnie polecany jest przy problemach trawiennych, zmęczeniu, bólach głowy oraz w celu poprawy pamięci i koncentracji.Można go również stosować do płukania gardła, gdyż łagodzi ból i pomaga zwalczyć infekcję.
Napar z rozmarynu można również stosować jako płukankę pielęgnacyjną do włosów.Wzmacnia włosy, zapobiega wypadaniu i pomaga w walce z łupieżem.Po umyciu włosów szamponem wystarczy spłukać włosy ogórkiem kiszonym.Napar z rozmarynu zastosowany jako tonik do twarzy będzie działał antyseptycznie i przeciwzapalnie, co przyniesie wymierne rezultaty w walce z trądzikiem.
Olejek rozmarynowy
Rozmaryn olejek dostępny jest w sklepach zielarskich i niektórych aptekach.Ma także działanie pielęgnacyjne i lecznicze na skórę.Wmasowany w stawy działa przeciwzapalnie i uśmierza ból.Dodany do peelingu pomoże zredukować cellulit.Jego zapach jest szeroko stosowany w aromaterapii, ponieważ łagodzi napięcie nerwowe i pomaga przy migrenach.Ceniony jest za działanie uspokajające nerwy, nie powodując wzmożonej senności.
Olejek rozmarynowy można również stosować do inhalacji przy dolegliwościach gardła, zatok, oskrzeli i płuc.Działa wspomagająco, pomaga w walce z infekcjami bakteryjnymi i wirusowymi, a jednocześnie wspomaga odporność.
Przeciwwskazania – kto powinien unikać rozmarynu?
Choć rozmaryn wspomaga układ trawienny, powinny go unikać osoby cierpiące na wrzody jelit i żołądka.W takich przypadkach ostra papryka może działać drażniąco.Pacjenci z nadciśnieniem powinni korzystać z dobroczynnego działania tej rośliny z umiarem, gdyż może ona podnosić ciśnienie krwi.Kolejnym przeciwwskazaniem do stosowania rozmarynu jest ciąża i karmienie piersią.Nie należy go także podawać w formie wlewu małym dzieciom.Z drugiej strony olejek rozmarynowy może podrażniać skórę, dlatego lepiej najpierw przetestować na małym fragmencie skóry.W przypadku wystąpienia podrażnienia olejek należy rozcieńczyć innym, łagodniejszym olejkiem.
